Wzgórze zamkowe

Pozowana kartka pocztowa z początku XX w. Na pierwszym planie rzeka Lega z wyraźnie zarysowanym po lewej fragmentem „Długiego Mostku”, w jego dość pierwotnej formie. W głębi, na wzgórzu, dominująca nad otoczeniem, bryła starostwa powiatowego. Pośród drzew widoczne budynki pomocnicze będące własnością tego urzędu. Po usunięciu drugowojennych zniszczeń obiekty te przeznaczono na mieszkania dla nauczycieli, warsztat stolarski oraz pomieszczenia gospodarcze. Z czasem część budynków rozebrano, a na ich miejscu po 2000 r. wzniesiono salę gimnastyczną.

Kartka z obiegu, wysłana 16 sierpnia 1905 r. z miejscowości Marggrabowa (od 1945 r. Olecko) do Nauten (Nawty). Na rewersie widoczny wydawca kartki Richard Dytfeld, Marggrabowa Ostpr.

Uaktualnienie. Poniżej zamieszczamy szczegółowe informacje dotyczącego tego miejsca nadesłane przez pana Józefa Kunickiego wraz z ikonografią:

„W 1873 r. w budynkach na Placu Zamkowym, obok zakładu fundacji Gräfendorfów umieszczono Dom Sierot pastora Ballnusa. Na czele zakładu stał kierownik (Hausvater), dziewczynkami opiekowały się m.in. członkinie Ojczyźnianego Związku Kobiet oraz panie Meyherr i Messling. Dzieci kształcono na poziomie szkoły elementarnej, przebywały w zakładzie do momentu konfirmacji. Dom Ballnusa był w stanie zaopiekować się 60 sierotami. W 1873 r. w zakładzie przebywało 28 chłopców i 27 dziewcząt.

Od początku domem kierował diakon Koch z Duisburga, a nauczali m.in. diakon Lindemuth, pani Iwannowius, Eduard Bork, Heinriette Baron, Rudolf Meyer. Koch był kierownikiem domu Ballnusa do 1879 r., kiedy został odwołany i skazany na długoletnie więzienie po ujawnieniu niedopuszczalnych zachowań wobec swoich podopiecznych. Jego następcą został przybyły z Nadrenii diakon Schmalgemeyer. Zakład w wyniku afery Kocha znalazł się w kryzysie finansowym, trwającym do końca lat osiemdziesiątych. Po dokonanej wówczas reorganizacji towarzystwo liczyło 188 osób, spośród których 131 było mieszkańcami Olecka. 21 października 1892 r. Dom Sierot Ballnusa przeniesiono na ulicę Gołdapską.

W 1897 r. w północnej część Placu Zamkowego zbudowano budynek starostwa powiatowego. Warto zwrócić uwagę na styl architektoniczny budynku. Jest ciekawym przykładem publicznej budowli neogotyckiej z charakterystycznymi ostrymi łukami w okiennicach oraz sklepieniem krzyżowo-żebrowym w wejściu do budynku. W piwnicach zachowały się stropy piwniczne (odcinkowy, kapa pruska) z belkami nośnymi stalowymi (dwuteowe). Obok, w 1911 r. zbudowano 2 budynki mieszkalne pracowników starostwa, a dalej koło kościoła trzeci.

W czasie I wojny światowej od 16 listopada 1914 r. do 11 lutego 1915 r. w budynku mieścił się sztab 10 Armii Rosyjskiej. Po wycofaniu się Rosjan z Prus Wschodnich, 6 marca 1915 r. do Olecka została przeniesiona Kwatera Główna X Armii (Das Hauptquartier des X Armeeoberkommandos). Dowódcą X Armii był generał (Generalfeldmarschall) Hermann von Eichhorn, a szefem sztabu pułkownik Emil Hell. Wojskowi zajęli budynek Starostwa Powiatowego przy ul. Zamkowej i dawne budynki mieszkalne pracowników starostwa. Kwaterą Eichhorna była Villa Schiborr (obok kościoła katolickiego). W kwaterze w Olecku przebywał także generał Paul von Hindenburg z szefem sztabu Ludendorfem oraz Friedrich August III von Sachsen. Kwatera sztabu w Olecku była do 8 sierpnia 1915 r., a 29 września 1915 r. została przeniesiona do Wilna.

Od sierpnia do grudnia 1945 r. w budynku dawnego Starostwa Powiatowego w Olecku (ul. Plac Zamkowy 3) kwaterował 36 batalion saperów z 5 Mazurskiej Brygady Saperów, rozminowywał odcinek rzeki Rospuda i jeziora, Raczki, Bakałarzewo do miejscowości Filipów. Po odbudowie od 1946 r. budynek był siedzibą XIV Ośrodka Szkoleniowego. Od 1951 r. do 1959 r. mieścił się tu internat. Od 1959 r. budynek przeznaczony został na cele dydaktyczne Zasadniczej Szkoły Zawodowej. Szkoła zmieni nazwę od roku 1978/79 na Zespół Szkół Zawodowych w Olecku, a od roku 1993/94 na Zespół Szkół Technicznych w Olecku.

Przy Placu Zamkowym 2 do 1945 r. znajdował się budynek mieszkalny, w którym mieszkali pracownicy starostwa powiatowego. W wyniku działań wojennych został zniszczony (wyburzona została ściana od strony rzeki). Budynek został odbudowany jako budynek parterowy w 1952 r. i zlokalizowano tu warsztaty stolarskie, a następnie warsztaty działu budowlanego. W latach 1986-1990 został zmodernizowany i rozbudowany do obecnej wielkości i stał się drugim budynkiem dydaktycznym. Przed wejściem znajdują się (zachowane z pierwotnej budowli) dwie ozdobne kule z łańcuchami.”

„W 1822 r., po pożarze i skasowaniu urzędu stadniny królewskiej budynki zamku zostały przeznaczone na sprzedaż. W 1825 r. cała nieruchomość razem z zabudowaniami gospodarczymi dawnego majątku przyramkowego (jurydyki) wystawiona została na sprzedaż za 2000 talarów. Król pruski Fryderyk Wilhelm III przeznaczył wspaniałomyślnie z tej sumy kwotę 1000 talarów na rzecz fundacji wdowy, pani Elizabeth von Gräfendorf, która w swym testamencie z 1807 r. przeznaczała cały swój majątek na siedzibę fundacji Gräfendorfów (Zakład Wychowawczy dla Osierociałych Dziewcząt - Gräfendorffschen Waisen—Madchen—Erziehung Anstalt), a na wykonawcę swej woli wyznaczyła pastora Jana Andrzeja Frenzla z Gąsek.”